Contact

Uit de praktijk

Voornaam wijzigen voor een nieuwe start na detentie

Sommige mensen willen na een detentie hun leven op een veilige en verantwoorde manier opnieuw opbouwen. Wanneer de officiële voornaam snel leidt tot herkenning of vindbaarheid, kan dit re-integratie ernstig belemmeren. Denk aan bedreigingen, online reputatieschade, stigmatisering of praktische obstakels bij werk en huisvesting.

In deze situaties kan het wijzigen van de voornaam helpen om met minder risico’s opnieuw te beginnen, zonder dat iemand wil “vluchten” voor justitie — maar juist om weer stabiel aan de samenleving deel te nemen.

In dit praktijkvoorbeeld leest u hoe wij een cliënt begeleidden die, na het afronden van zijn detentie en reclasseringsprogramma, met zijn huidige voornaam direct werd gevonden op internet. Daardoor ontstonden nieuwe bedreigingen, belemmeringen bij solliciteren en problemen bij het opbouwen van een stabiel bestaan.

In het kort

Voornaam wijzigen voor een nieuwe start

  • Re-integratie, veiligheid en privacy kunnen een gewichtige reden vormen voor een naamswijziging.
  • De rechter kijkt naar risico’s, bedreigingen, sociale gevolgen en duurzame gedragsverandering.
  • Verklaringen van reclassering, hulpverlening of werkgever versterken het verzoek.
  • De procedure verloopt via een advocaat en wordt vaak schriftelijk afgehandeld.
  • Toewijzing is mogelijk wanneer het verzoek realistisch, doordacht en goed onderbouwd is.

Dit praktijkvoorbeeld is geanonimiseerd en gebaseerd op meerdere zaken uit onze praktijk.

Wilt u weten of uw situatie vergelijkbaar is?

Meer uitleg over de algemene procedure vindt u op onze hoofdpagina over voornaamswijziging.

De situatie

Onze cliënt had na een detentieperiode zijn leven opnieuw opgebouwd. Hij voldeed aan alle reclasseringsvoorwaarden, had begeleiding gevolgd en werkte aan terugkeer in de maatschappij.

Zijn voornaam was echter zeer onderscheidend, waardoor hij bij zoekmachines en op sociale media onmiddellijk gelinkt werd aan berichten uit het verleden. Hierdoor liep hij aan tegen:

  • bedreigingen van derden;
  • online stigmatisering;
  • problemen bij sollicitaties door directe vindbaarheid;
  • sociale uitsluiting en spanningen in zijn woonsituatie;
  • angstgevoelens bij dagelijkse administratieve handelingen.

Binnen zijn familie- en werkomgeving gebruikte hij al langere tijd een neutrale, nieuwe voornaam. Deze naam gaf hem rust, anonimiteit en ruimte voor een frisse start.

Juridisch kader – nieuwe start als gewichtige reden

Artikel 1:4 BW biedt ruimte om een voornaam te wijzigen bij gewichtige redenen.
In zaken met re-integratiebelang erkennen rechtbanken dat veiligheid, privacy en maatschappelijke deelname zwaar kunnen wegen.

Rechters letten op:

  • of de verzoeker daadwerkelijk bezig is met re-integratie;
  • verklaringen van reclassering, maatschappelijk werk of hulpverlening;
  • risico’s die de huidige naam creëert (vindbaarheid, bedreiging, uitsluiting);
  • of de nieuwe voornaam al duurzaam wordt gebruikt;
  • of de wijziging bijdraagt aan stabiliteit en veiligheid;
  • of de keuze voor de nieuwe naam zorgvuldig en toekomstbestendig is.

Belangrijk: de rechtbank beoordeelt niet de inhoud van het strafdossier, maar het belang van een veilig en passend herstel in de samenleving.

Wij ondersteunen cliënten bij het zorgvuldig presenteren van bewijs en het formuleren van een juridisch verantwoord verzoek.

Onze aanpak – discreet en afgestemd op uw overtuiging

1. Veilig, vertrouwelijk eerste gesprek

We bespreken rustig en volledig:

  • de reden voor de naamswijziging;
  • risico’s of bedreigingen;
  • situatie rondom werk, onderwijs of wonen;
  • welke naam in de praktijk wordt gebruikt;
  • advies van reclassering of hulpverlener.

2. Onderbouwing verzamelen

We helpen bij het bundelen van:

  • verklaringen van reclassering, maatschappelijk werkers of begeleiders;
  • bewijs van bedreiging of stigmatisering;
  • bewijs van feitelijk gebruik van de nieuwe naam;
  • documentatie die de noodzaak van privacy en veiligheid onderbouwt.

3. Juridische motivatie

We richten ons op:

  • bescherming van veiligheid en privacy;
  • belang van stabiele re-integratie;
  • betrouwbaarheid en duurzaamheid van de nieuwe naam;
  • psychische belasting door vindbaarheid;
  • evenwichtige toelichting (zonder details die niet relevant zijn voor de rechter).

4. Procedure bij de rechtbank

Het verzoek wordt schriftelijk ingediend. De behandeling vindt vaak zonder zitting plaats.

Resultaten uit onze praktijk (geanonimiseerd)

Casus 1 – bedreiging & vindbaarheid → voornaam gewijzigd

Onze cliënt ontving bedreigingen nadat zijn voornaam online werd herkend.
Met verklaringen van reclassering en hulpverlening wees de rechtbank de wijziging toe: de nieuwe naam droeg aantoonbaar bij aan zijn veiligheid.

Casus 2 – re-integratie belemmerd door unieke voornaam

Een andere cliënt had moeite met solliciteren omdat zijn unieke voornaam direct leidde naar oude mediaberichten.
Na onderbouwing met verklaringen van werkgever en reclassering werd de wijziging toegewezen.

Cliëntervaring (geanonimiseerd)

“Mijn voornaam maakte me direct vindbaar. Dat bracht risico’s en belemmerde mijn nieuwe start.
Dankzij Simmelink draag ik nu een naam waarmee ik veilig verder kan.”

Veelgestelde vragen over de legitieme portie

Ja, wanneer er gewichtige redenen zijn zoals veiligheid, privacy of re-integratiebelang.

Ja, verklaringen van betrokken instanties zijn belangrijk.

Nee. Rechters toetsen zorgvuldig, en justitiële systemen blijven toegang houden tot de juiste identiteit. Het gaat om maatschappelijke veiligheid en herstel.

Meestal niet. Bij minderjarigen hangt dit af van gezag.

Gemiddeld 2–3 maanden.

Logo Nederlandse Orde van Advocaten
Raad-voor-rechtsbijstand-high-trust-logo